De Bijzondere Curator
Art. 1: 250 BW
de bijzondere curator en pleegzorg
door
Mr. F.A. van der Reijt & Dr. A.M. Weterings
Expertisecentrum Kind in de Pleegzorg
2021
Als er inzake verzorging en opvoeding van een minderjarig kind tegenstrijdige belangen lijken te zijn tussen de ouders en/of de (gezins)voogd enerzijds en het kind anderzijds kan de rechtbank een Bijzondere Curator benoemen om het kind in en buiten rechte te vertegenwoordigen als hij dat in het belang van het kind noodzakelijk acht. Zo’n tegenstrijdig belang kan er ook in bestaan dat pleegouders heel anders denken over voorgenomen maatregelen ten aan zien van het kind als ouders of (gezins)voogd. Zij komen dan als verzorger en opvoeder immers op voor het belang van het kind.
Pleegouders die al langer dan een jaar voor het kind zorgen kunnen de rechter als belanghebbenden om zo’n benoeming vragen. Maar zelfs vóórdat dat jaar verlopen is, zouden zij de rechter een suggestie tot zo’n benoeming aan de hand kunnen doen. De rechter kan immers ook op eigen initiatief een Bijzondere Curator kan benoemen.
taak van de bijzondere curator
De Bijzondere Curator verdedigt de belangen van het kind inzake opvoeding en verzorging als daar conflicten over zijn tussen de (gezins)voogd, pleegouders en ouders, bijvoorbeeld bij:
- (Dreigende) over- of terugplaatsingen van het kind, waarbij ouders, en/of pleegouders en/of de Gecertificeerde Instelling (GI) van mening verschillen over de vraag of het belang van het kind gediend is bij een verplaatsing naar een andere opvoedingssituatie (bv. ander pleeggezin, internaat of terug naar de ouder(s)).
- Conflicterende belangen bij bezoekregelingen van het kind aan de ouder(s) waarbij ouders, pleegouders en/of de GI van mening verschillen over de vraag of het belang van het kind gediend is bij minder of frequenter bezoek van het kind aan de ouder(s), onbegeleid of begeleid bezoek, plaats en duur van het bezoek, e.d..
- Conflicterende belangen bij schoolkeuze, behandeling of opname van het kind.
De manier waarop de Bijzondere Curator zijn taak moet vervullen is verder niet in de wet omschreven. Het hangt dan ook af van de aard van de “tegenstrijdige belangen” en van de persoon van de Bijzondere Curator op welke manier die positie wordt ingevuld. Hij kan een rapport opstellen en met alle betrokkenen overleggen.
Ter zitting treedt hij op als procespartij namens het kind. Het ontwikkelingsbelang van het betrokken kind zal zijn maatstaf moeten zijn.
In beginsel kan iedere volwassene tot Bijzondere Curator worden benoemd, maar afhankelijk van de aard van de belangentegenstelling zal bij voorkeur een pedagoog, of een kinderpsycholoog voor benoeming in aanmerking komen, of een advocaat gespecialiseerd in jeugdzaken
Een goed onderbouwd advies van de Bijzondere Curator zal voor de rechter zwaar wegen.
De pleegouders kunnen — als zij belanghebbenden[1] zijn – zelf een verzoek indienen bij de rechtbank. Echter niet alle rechtbanken accepteren een op deze manier ingediend verzoek. De pleegouders moeten in dat geval een advocaat inschakelen, die dan het verzoek namens de pleegouders in kan dienen.
Voetnoot:
[1] Pleegouders worden in ieder geval beschouwd als belanghebbend als zij een jaar voor het kind gezorgd hebben.
Download
leidraad werkwijze en verslag bijzondere curatoren ex artikel 1:250 BW
Leidraad werkwijze en verslag Bijzondere Curatoren ex art. 1:250 BW is opgesteld door de Raad voor de Rechtspraak.
Deze Raad is een orgaan van de Nederlandse rechtsprekende macht, maar heeft geen rechtsprekende taak.
De Raad voor de Rechtspraak is een onafhankelijke buffer tussen tussen de rechtspraak en de regering. Zij komt op voor de democratische rechtsstaat en zorgt voor goede toepassing van het recht. De Raad bevordert de kwaliteit van de rechtspraak, bijvoorbeeld door de rechtseenheid te bevorderen tussen de verschillende gerechten.
download
Handleiding voor verzoek Bijzondere Curator
Handleiding Verzoekschrift Bijzondere Curator
door
Mr. F.A. van der Reijt & Dr.A.M.Weterings
Expertisecentrum Kind in de Pleegzorg
Als er sprake is van een kinderbeschermingsmaatregel kunnen pleegouders bij de rechtbank een verzoek indienen voor benoeming van een Bijzondere Curator, ex art.1:250 BW, als zij het niet eens zijn met het beleid van de Gecertificeerde Instelling.
Dit beleid kan betreffen: bezoekregelingen met de ouders, onderzoeken, terugplaatsing bij (een van) de ouders.
Hierbij een concept voor het opstellen van een dergelijk verzoek.
rechtsbijstandsverzekering
Het is raadzaam voor pleegouders om een rechtsbijstandsverzekering af te sluiten. Een rechtsbijstandsverzekering geeft u de mogelijkheid om bij conflicterende belangen over bijvoorbeeld de omgangsregeling of een dreigende overplaatsing een advocaat in te schakelen. Lees vooraf goed de voorwaarden van de verzekering door. Let er hierbij op dat u vrije advocaatkeuze hebt. Dit geeft u de vrijheid om een advocaat te kiezen gespecialiseerd in jeugdrecht en pleegzorg.
leestips over de bijzondere curator
type
auteur(s)
titel
Omschrijving
Kramer, M. (2010)
Juridische mogelijkheden voor pleegouders en pleegkind. In: Pleegzorg in Perspectief, Van den Bergh, P.M. & Weterings, A.M. (Red.) (2010)
Assen: Van Gorcum, Hst. 9, p. 143-156
Kramer, M. (2016)
Paraplu voor pleegouders
In de juridische praktijk
Amsterdam: SWP
Pieters, I.J. (2022)
De bijzondere curator anno 2022
In: FJR, Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht, Jrg. 44, nr. 4 April 2022, p. 122-130
Smits, V. (Red.), (2017)
De bijzondere curator, stem voor het kind in het recht
Amsterdam: SWP
Valenkamp, M. Sondorp, E. & van Montfoort, A. (2017)
Pilot Bijzondere Curator/ gedragsdeskundige in de rechtbank Zeeland-West-Brabant, locatie Brabant
Raad voor de rechtspraak, Research Memoranda. Jrg. 12, nr. 1
Art: 1:250 BW
Lid 1:
Wanneer in aangelegenheden betreffende diens verzorging en opvoeding, dan wel het vermogen van de minderjarige, de belangen van de met het gezag belaste ouders of een van hen dan wel van de voogd of de beide voogden in strijd zijn met die van de minderjarige, benoemt de rechtbank, danwel, indien het een aangelegenheid inzake het vermogen van de minderjarige betreft, de kantonrechter, of, indien de zaak reeds aanhangig is, de desbetreffende rechter, indien hij dit in het belang van de minderjarige noodzakelijk acht, daarbij in het bijzonder de aard van deze belangenstrijd in aanmerking genomen, op verzoek van een belanghebbende of ambtshalve een bijzondere curator om de minderjarige ter zake, zowel in als buiten rechte, te vertegenwoordigen.
Lid 2:
In geval van een verzoek van de raad voor de kinderbescherming als bedoeld in artikel 242a benoemt de kinderrechter bij de aanvang van het geding een bijzondere curator om de minderjarige, zowel in als buiten rechte, te vertegenwoordigen.
Art: 1:250 BW
Lid 1:
Wanneer in aangelegenheden betreffende diens verzorging en opvoeding, dan wel het vermogen van de minderjarige, de belangen van de met het gezag belaste ouders of een van hen dan wel van de voogd of de beide voogden in strijd zijn met die van de minderjarige, benoemt de rechtbank, danwel, indien het een aangelegenheid inzake het vermogen van de minderjarige betreft, de kantonrechter, of, indien de zaak reeds aanhangig is, de desbetreffende rechter, indien hij dit in het belang van de minderjarige noodzakelijk acht, daarbij in het bijzonder de aard van deze belangenstrijd in aanmerking genomen, op verzoek van een belanghebbende of ambtshalve een bijzondere curator om de minderjarige ter zake, zowel in als buiten rechte, te vertegenwoordigen.
Lid 2:
In geval van een verzoek van de raad voor de kinderbescherming als bedoeld in artikel 242a benoemt de kinderrechter bij de aanvang van het geding een bijzondere curator om de minderjarige, zowel in als buiten rechte, te vertegenwoordigen.